De ontwikkeling van de aarde vergeleken met een mensenleven - Column door Fred van Assendelft - NLMagazine/Columns - Een extreem klein puntje met een extreem hoge dichtheid explodeerde zo’n 13,8 miljard jaar geleden, de oerknal. Het heelal ontstaat en breidt zich nog steeds uit. Ongeveer 100 miljoen jaar later ontstaan de eerste sterren en weer een miljard jaar later komen de eerste sterrenstelsels.
Na de ontploffing van een gigantische ster, een supernova, klonteren hoeveelheden sterrenstof en gas zich 4,6 miljard jaar geleden onder invloed van de zwaartekracht zich samen. De zwaarste elementen blijven in het centrum en lichtere delen schoven verder en langzaam ontstaat ons zonnestelsel.
Onze moederaarde is ook in die tijd ontstaan en omdat 4.600.000.000 jaar een beetje moeilijk te begrijpen is, stel ik voor dat we die tijd omrekenen naar een mensenleven. Gemiddeld leeft een man in Nederland ruim 80 jaar en een vrouw iets meer dan 83 jaar. Laten we er voor het gemak van uitgaan dat een mens 80 jaar leeft. Die mens is dan geboren op het moment dat de aarde nog een vloeibare bal magma is; als hij een jaar en 7 maanden oud is, vormt zich een korst om het vloeibare gesteente en op ruim 3-jarige leeftijd krijgt de aarde (vloeibaar) water. Als deze mens net tiener is geworden, zien we het eerste leven ontstaan, de eencelligen. Het duurt een flinke tijd, de mens is dan al middelbaar (45 jaar), als meercellige wezens, zoals algen, de aarde gaan bewonen. Alles leeft nog onder water; sommige levensvormen maken zuurstof (02), die in de dampkring komen.
Op bijna 70-jarige leeftijd is er voldoende ozon (03) gevormd om de gevaarlijke uv-straling van onze zon voldoende tegen te houden, zodat ook leven buiten het water mogelijk is. De eerste planten en landdiertjes ontstaan.
Ongeveer 300 miljoen jaar geleden, ons mensje is dan bijna 75, verschenen de eerste reptielen die hun eieren niet meer in het water hoefden te leggen en op 76-jarige leeftijd kwamen de eerst dinosauriërs. Een paar mensenmaanden later konden zoogdieren waargenomen worden.
Een maand voordat ons imaginaire mensje overlijdt bewonen de eerste mensapen de planeet, terwijl het weekend voor zijn dood (300.000 jaar geleden) de homo sapiens, als groepen jagers en verzamelaars, leefden.
Zo kort is de mens op aarde en in die paar laatste minuten van het leven van deze imaginaire persoon is flink wat afgebroken wat in die lange tijd ervoor is opgebouwd. We zijn goed bezig.
Grofweg gebaseerd op het boek van Melanie During, De laatste lente van de dinosauriërs, ISBN: 9789402712797, HarperCollinsHolland, 2023.